دستگیری گسترده نوکیشان مسیحی از سوم تیرماه آغاز شده؛ یعنی تنها یک روز پس از اعلام آتشبس میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل. طبق گزارشهای موجود، از ابتدای سال میلادی جاری، دستکم ۹۴ شهروند مسیحی در ایران بازداشت شدهاند.
به گزارش سازمان ماده ۱۸، برخی از این ۵۴ نوکیش مسیحی در مرحله بازجویی از جانب بازجویان با اتهاماتی روبرو شدهاند که تحت عنوان «تشدید مجازات جاسوسان و همکاران با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم» در مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی گنجانده شده است. حقوقدانان ایرانی بهدلیل ابهامها و عدم شفافیت این قانون، آن را «فاجعهای بزرگ» برای نظام حقوقی و قضایی ایران توصیف کردهاند.
بازداشت نوکیشان مسیحی در فاصله ۲۱ خرداد تا سوم تیر در دستکم ۱۹ شهر صورت گرفته است: بوشهر، کرمان، کرمانشاه، رشت، آمل، ارومیه، لاهیجان، شیراز، تهران، مشهد، گرمسار، همدان، میاندوآب، اصفهان، کرج، تاکستان و ورامین.
علاوه بر موج دستگیریهای جدید، شماری از نوکیشان مسیحی و زندانیان عقیدتی سابق که با پروندههای باز در انتظار حکم دادگاههای انقلاب هستند، تماسهای تهدیدآمیزی از سوی نهادهایی چون وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه دریافت کردهاند. در این تماسها، که همراه با ارعاب و تهدید بوده، از نوکیشان پرسیده شده است: «نظر شما درباره وقایع اخیر و جنگ با اسرائیل چیست؟» این در حالی است که طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، تفتیش عقاید ممنوع است؛ اما بارها مسیحیان حتی در دادگاه نیز بهدلیل باورهای خود مورد پرسش و تهدید قرار گرفتهاند.
واکنش بین المللی به وضعیت مسیحیان
در پی تشدید درگیریهای نظامی میان ایران و اسرائیل، نگرانیها درباره وضعیت زندانیان افزایش یافته است. تا پیش از حمله نظامی به بخشهایی از زندان اوین، دستکم ۱۱ نوکیش مسیحی در این زندان نگهداری میشدند. برخی زندانیان سیاسی اوین با انتشار نامهای خطاب به رئیس قوه قضائیه خواستار آزادی موقت با وثیقه یا کفالت شده بودند و هشدار داده بودند: «زندان اوین پناهگاه ندارد؛ زندانیان را آزاد کنید.» اما این درخواست از سوی مقامات امنیتی و قضایی رد شد.
در بیانیهای دیگر که در تاریخ ۱۳ تیرماه توسط ۱۷ کارشناس و گزارشگر ویژه سازمان ملل منتشر شد—از جمله مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران، و نازیلا قانع، گزارشگر ویژه آزادی دین و عقیده—نسبت به اعدامها، ناپدیدسازیهای قهری، و بازداشتهای گسترده در ایران ابراز نگرانی شده است. آنها هشدار دادهاند که دولتها نباید از فضای پس از درگیری برای سرکوب اقلیتهای دینی، قومی و سیاسی سوءاستفاده کنند.
سازمان ماده ۱۸ نیز با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «نگرانی شدید خود را نسبت به امنیت و سلامت ۱۱ شهروند مسیحی که به دلیل باور و فعالیتهای دینی خود در زندان اوین محبوس هستند، و همچنین دیگر زندانیان، بهویژه پس از حمله اخیر به این زندان، ابراز میداریم. یادآور میشویم که زندانیان، بهویژه در شرایط بحرانی و جنگی، در یکی از آسیبپذیرترین وضعیتهای ممکن قرار دارند.»
در همین رابطه، اید نجفلو، یکی از نوکیشان زندانی، در یک فایل صوتی منتشر شده در فضای مجازی، از وضعیت وخیم زندان قرچک پرده برداشته است.
سازمان عفو بینالملل در بیانیهای که در تاریخ ۳۱ تیرماه منتشر کرد، اعلام کرد که زندانها و بازداشتگاهها طبق حقوق بینالملل، اهداف نظامی محسوب نمیشوند. در این بیانیه آمده است که هیچ سند معتبری وجود ندارد که نشان دهد زندان اوین به یک هدف نظامی تبدیل شده است. این سازمان حمله آگاهانه به چنین مکانهایی را مصداق «جنایت جنگی» توصیف کرد.
تشدید سرکوب از اغاز سال میلادی جدید
در حالی دستگیری نوکیشان مسیحی در هفته های گذشته تشدید شده که از اغاز سال جدید میلادی که شاهد دستگیری و بازداشت مسیحیان را در چند شهر از جمله تهران، کرج و کرمانشاه، و بابل تداوم بوده ایم.
منازل بسیاری از این شهروندان مسیحی مورد هجوم مأموران وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه قرار گرفت که ضمن ایجاد وحشت و توهین، اموال شخصی و اغلب کتابمقدس به فارسی و دیگر کتب مسیحی را ضبط و توقیف کردند.
در بسیاری از موارد داشتن کتابمقدس به فارسی به عنوان مدرک جرم علیه مسیحیان در دادگاه مطرح شده است. یکی از اتهاماتهاکوپ گوچومیان شهروند ارمنستانی که در حال تحمل ده سال حبس است داشتن فقط هفت انجیل به زبان فارسی بوده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد در تازهترین گزارشخود که روز چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۴ در شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه شد، به ادامه سرکوب و تبعیض علیه اقلیتهای دینی و مذهبی، از جمله نوکیشان مسیحی در ایران، پرداخته و اعلام کرده بود که تبعیض علیه اقلیتهای دینی در جمهوری اسلامی ایران «همچنان در قانون و عمل پابرجاست».
